वारसाहक्काची मालमत्ता म्हणजे काय?
खाजगी संपत्ती – जी मालमत्ता एखाद्या व्यक्तीने स्वतः मिळवलेली असते किंवा भेट, दान, अथवा वारशाने मिळालेली असते.
वंशपरंपरागत संपत्ती – जी संपत्ती पूर्वजांकडून पिढ्यांपिढ्या चालत आलेली असते आणि त्यावर संपूर्ण कुटुंबाचा हक्क असतो.
व्यक्तिगत संपत्ती विकण्याचे पूर्ण स्वातंत्र्य त्या मालकाला असते, परंतु वारसाहक्कातील मालमत्ता विकताना अधिक कठोर कायदेशीर प्रक्रिया पार पाडावी लागते.
वारसाहक्काने मिळालेली मालमत्ता विकण्याचे नियम
वारसाहक्काने प्राप्त झालेली संपत्ती कोणत्याही एका व्यक्तीच्या मालकीची नसते, त्यामुळे ती विकताना काही महत्त्वाच्या नियमांचे पालन करणे आवश्यक असते.
1) सर्व वारसांची संमती आवश्यक
वंशपरंपरागत संपत्ती विकण्यासाठी सर्व वारसांची संमती असणे अनिवार्य आहे.यामध्ये कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याचा (मुलगा, मुलगी, पत्नी, इतर वारस) हक्क मान्य केला जातो. जर कुठल्याही सदस्याने विक्रीला विरोध दर्शवला, तर मालमत्ता विकता येणार नाही.
2) कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक
सर्व वारसांची लेखी संमती मिळाल्यानंतरच विक्रीसाठी अधिकृत कागदपत्रे तयार करावी लागतात. संपत्तीच्या विक्रीची नोंदणी अधिकृत नोंदणी कार्यालयात करणे गरजेचे आहे.
3) संमतीशिवाय मालमत्ता विकल्यास काय होईल?
जर वंशपरंपरागत संपत्ती वारसांची संमती न घेता विकली गेली, तर त्या विक्रीस कायदेशीर हरकत घेता येते. वारस न्यायालयात दावा दाखल करू शकतात.
न्यायालय अशा विक्रीला अवैध ठरवू शकते आणि संपत्ती पूर्ववत करण्याचा आदेश देऊ शकते. संमतीशिवाय विक्री झाल्यास संबंधित वारस कायदेशीर नोटीस पाठवू शकतो.
वारसहक्काने बहीण आपल्या भावाच्या प्रॉपर्टीत कधी हिस्सा मागू शकते काय आहे कायदा जाणून घ्या
कायदेशीर दृष्टिकोनातून महत्त्वाचे मुद्दे
1) कुटुंबातील सदस्यांचा हक्क
वंशपरंपरागत संपत्तीवर मुलगा, मुलगी, पत्नी, नातू आणि अन्य वारसांचा समान हक्क असतो. कोणत्याही एका सदस्याच्या संमतीशिवाय ही संपत्ती विकली जाऊ शकत नाही.
2)लेखी संमती आवश्यक
संपत्ती विकण्यापूर्वी सर्व संबंधित सदस्यांची लेखी संमती घेतली पाहिजे.
ही संमती विक्री प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी आवश्यक असते.
3)महिलांचा समान अधिकार
हिंदू वारसा कायद्यानुसार मुलगा आणि मुलगी दोघांनाही समान हक्क आहेत.
जर मुलीच्या संमतीशिवाय संपत्ती विकली गेली, तर ती विक्री अवैध मानली जाऊ शकते.
वंशपरंपरागत संपत्ती विकताना कोणती काळजी घ्यावी?
सर्व वारसांची संमती घ्या
संपत्ती विक्रीसाठी आवश्यक असलेली सर्व कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करा.
एखाद्या सदस्याने विरोध केल्यास संपत्ती विक्री थांबू शकते.
मुलगा आणि मुलींच्या समान हक्कांची अंमलबजावणी करा.
वारसाहक्काने मिळालेल्या संपत्तीच्या विक्रीसाठी सर्व सदस्यांची संमती घेणे आणि कायदेशीर प्रक्रियांचे पालन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. अन्यथा, भविष्यात कायदेशीर गुंतागुंत आणि मालमत्ता विवादांना सामोरे जावे लागू शकते.
अतिक्रमण झालेली जमीन दोन दिवसात मिळणार परत जाणून घ्या प्रक्रिया
